Laboratorium domowe, czyli jak zrobić krem, mydło i powidło

Co miesiąc coś nowego - moje fascynacje

Olej jojoba

Już sama nazwa tej niezwykłej substancji wprowadza nas w błąd. Olej jojoba jest z chemicznego punktu widzenia płynnym woskiem. Ma kolor żółty i jest bezzapachowy. W temperaturze poniżej 8°C tężeje. Może być podgrzewany nawet do 300°C i nie zmienia swoich właściwości. Olej jojoba nie jełczeje i ma nieograniczoną datę ważności.

Pochodzenie - trochę o roślinie

Nazwa krzewu, z którego uzyskuje się olej jojoba "Simmondissia chinensis" również wprowadza w błąd, gdyż roślina ta pochodzi z Baja California i pustyni Sonara, która rozciąga się w południowo-zachodniej części USA, aż do północnego Meksyku. I nie ma z Chinami nic wspólnego. Aby trochę naprawić tę pomyłkę wprowadzono oficjalny dodatek do nazwy i teraz ten pustynny krzew nazywa się w pełnym brzmieniu "Simmondissia chinensis californica". Krzew jojoba nie jest zbyt atrakcyjną rosliną. Posiada wiele pojedynczych pni i mało rozgałęzione konary. Osiąga wysokość do trzech metrów. Długim nierozgałęzionym korzeniem, dochodzącym do 15 metrów długości cała roślina jest mocno utwierdzona w ziemi, dzięki temu również jest w stanie przetrwać okresy suszy wykorzystując wodę wystepującą głęboko pod powierzchnią ziemi. Liście krzewu jojoby są owalne, małe, szarozielone, dosyć grube i twarde. Kwitnie od wiosny do późnego lata. Kwiaty są małe i niepozorne. Kwiaty męskie są żołte, a żeńskie zielone. Z zapylonych przez wiatr kwiatów dojrzewają w ciagu lata owoce - dwucentymetrowej długości orzechy, które przechowują w sobie jasnozółty olej.
Mimo, że krzew jojoba to bardzo wytrzymała roślina, znosi duże skoki temperatury i susze, to potrzebuje jednak do owocowania sporo wody. Gdy okres suszy się przedłuża roślina gubi wszystkie liście, a umiera dopiero po kilku latach bezdeszczowej pogody. Dzięki swojej wytrzymałości krzewy jojoba żyją około 200 lat.
Olej jojoba zyskuje coraz bardziej na popularności i dlatego jest coraz chętniej uprawiany. W Europie uprawia się go w Hiszpanii, poza tym w wielu krajach obu Ameryk, Afryki i Azji, a także w Australii i Nowej Zelandii.

Do góry

Olbrot kontra olej jojoba

Olbrot jest mieszaniną wosków pochodzącą z płata czołowego wielorybów. Już w 19-tym wieku używano go w medycynie i kosmetyce do sporządzania maści i balsamów. Zwiększony popyt na olbrot doprowadził do masowych polowań na wieloryby, co doprowadziło do niebezpieczeństwa wyginięcia gatunku. Aby temu zapobiec zaczęto badać różne substancje pod wzgledem podobieństwa do olbrotu. Okazało się, ze olej jojoba jest zaskakująco podobny do olbrotu i od 1981 używany jest we wszystkich dotychczasowych dziedzinach jako substancja zastępcza naturalnego olbrotu. Olej jojoba to nie tylko substancja zastępcza olbrotu, w niektorych aspektach przewyższa nawet oryginał. Nie ma nieprzyjemnego rybiego zapachu, jest z natury bardzo czysty, bo pustynie leżą z dala od centrów przemysłowych i zanieczyszczeń cywilizacyjnych. Nie wymaga skomplikowanej obróbki, a co najważniejsze jest to produkt odnawialny, jego ekspoloatacja nie stanowi zagrożenia wyginięcia jakiegokolwiek gatunku fauny czy flory na Ziemi. Naukowcom udało się też wyprodukować syntetyczny olbrot, więc wieloryby mogą teraz odetchnąć z ulgą.

Do góry

Z czego się składa?

W odróżnieniu od innych olejów roślinnych olej jojoba zawiera niewiele trójglicerydów. Składa się głównie z nasyconych i nienasyconych alkoholi i kwasów tłuszczowych.
Olej jojoba zawiera dużo witaminy A, która wspomaga naturalne funkcjonowanie skóry, witaminę E, która przyspiesza regeneracje skóry i spowalnia proces starzenia się, witaminę F, która działa immunostymulujaco na skóre i cały organizm. Ponadto olej jojoba zawiera 8% wody, 10% cukru, ponad 10% błonnika pokarmowego, 30% aminokwasów, nienasycone woski i kwasy tłuszczowe. Ponieważ krzewy jojoba rosną z dala od centrów przemysłowych, żeby nie powiedzieć z dala od cywilizacji, olej jojoa charakteryzuje się idealną wprost czystością, nie zawiera pestycydów i innych substancji trujących.

Do góry

Dlaczego jest taki dobry dla skóry

Olej jojoba jest swoją budową zbliżony do łoju wydzielanego przez ludzką skórę (sebum). Zbyt mała ilość sebum charakteryzuje cerę suchą, skłonną do zmarszczek. Dla takiej skóry olej jojoba zastępuje niejako naturalne sebum i zapobiega tym samym wysuszeniu skóry. Skóra zostaje odpowiednio nawilżona, jest miękka i jędrna. Przy nadmiernym wydzielaniu sebum skóra jest tłusta i skłonna do wyprysków. W takim przypadku olej jojoba działa hamująco na naturalne wydzielanie sebum. Dzięki tej regulacji wydzielania łoju olej jojoba przyspiesza regenerację komórek skóry. Olej jojoba zachowuje naturalną kwaśną warstwę ochronną skóry, dzięki temu skóra pozostaje młoda, elastyczna i gładka.
Olej jojoba jest naturalnym filtrem przeciwsłonecznym o faktorze około 4. Przy użyciu oleju jojoba można nie tylko uniknąć poparzenia słonecznego, oprócz tego opalenizna ma ładny oliwkowy kolor i trzyma się bardzo długo.
Duże znaczenie ma olej jojoba w leczeniu trądziku i łuszczycy, a nawet łupieżu. Przy trądziku nie tylko reguluje wydzielanie sebum, ale również łagodzi stany zapalne. Przy łupieżu, łuszczycach i egzemach działa nawilżająco i łagodząco. Olej jojoba działa bakteriostatycznie, co jest również bardzo pomocne w wymienionych chorobach skórnych.

Do góry

Zastosowanie

Olej jojoba jest powszechnie stosowany do produkcji kosmetyków, maści i balsamów. Stosuje się go także w olejkach do kapieli, do masażu, a także do demakijażu. Jako że nie ma własnego charakterystycznego zapachu, jest również stosowany jako nośnik do perfum. Perfumy na bazie oleju jojoba nie są tak lotne, jak na bazie alkoholu, a co za tym idzie, nie tak intensywne, ich trwalość jest za to dużo większa. Zastowowanie znajduje rownież jako smar, a także substancja ochronna metalu przed korozją, mrozem i wysoką temperaturą. Olej jojoba chroni nie tylko metale, ale również wyroby skórzane i drewnianie. W przemysle chemicznym używa się go do produkcji substancji zwalczajacych szkodniki.

Do góry

Do jedzenia

Ludzie, jak i większość zwierząt, nie są w stanie strawić oleju jojoba. Nie znaczy to jednak, że olej jojoba nie ma nic do szukania w kuchni. Olej jojoba nadaje się wyśmienicie do gotowania i smażenia. Znosi wysokie temperatury, nie pali się przy smażeniu. Ponieważ nie jest przyswajany nie dostarcza organizmowi żadnych kalorii, dlatego można go używać przy dietach nastawionych na dostarczanie organizmowi małej ilości kalorii. Dodatkowo olej jojoba hamuje apetyt, a także obniża poziom cholesterolu we krwi.

Do góry

Dlaczego taki drogi?

Olej jojoba jest wciąż dosyć drogi. Popyt jest duży, a podaż ciągle mała. Krzewy jojoby wydają owoce dopiero po dwóch latach, a i wtedy nie mają ich zbyt wiele. Jednym słowem plantacje są jeszcze za młode, ale zakłada się, że wkrótce bedą przynosiły na tyle dużo oleju, że jego cena spadnie.

Do góry

Recepty

Olejek do mycia twarzy dla cery normalnej i mieszanej:

Wszystkie składniki wlać do butelki i wymieszać.
Taką mieszanką masuje się twarz i szyję, a następnie zmywa ciepłą wodą.

Olejek rumiankowy do mycia twarzy dla wszystkich rodzajów cery:

Kwiaty rumianku pokruszyć w palcach i włożyć do żaroodpornego naczynia (mogą być słoiki po dżemie) zalać olejem jojoba. Naczynie z olejem i rumiankiem wstawić do większego naczynia z gorącą wodą (najlepiej do garnka) i podgrzewać przez około 1 godzinę. Następnie ostudzić i przecedzić przez sitko.
Takim olejem nasączyć wacik i przecierać nim twarz.

Maseczka oczyszczająca z żółtkiem polecana szczególnie dla cery tłustej:

Wszystkie składniki zmieszać do uzyskania kosystencji gładkiej pasty.
Pastę nałożyć na twarz, szyję i dekolt. Potrzymać 10 minut i zmyć ciepłą wodą.

Krem cytrynowy do twarzy dla wszystkich rodzajow cery:

Wosk włożyć do żaroodpornego naczynia, a to wstawić do większego z gorącą wodą i poczekać, aż się całkiem roztopi, wyjąć z większego naczynia. Dołożyć do płynnego wosku olej jojoba i mieszać do uzyskania gęstej, kremowej konsystencji. Dołożyć pozostałe składniki i mieszać do uzyskania jednolitego kremu.

Olejki do twarzy:

Olejki do twarzy można używac do masażu twarzy lub jako krem na noc. Robi się je w nastepujący sposób: wszystkie składniki wlewa się do małej buteleczki i wstrząsa.

Olejek do cery tłustej:
Olejek do cery suchej, przeciwzmarszczkowy:
Olejek do cery normalnej:

Do góry

Aktualizacja 03.04.2006